Apostolstwo modlitwy różańcowej na Jasnej Górze bierze swój początek od Bractwa Różańcowego z 1610 r.

W Uroczystość Matki Bożej Gromnicznej O. Florian Radwański, dominikanin, zaprowadził Bractwo Różańcowe w kościele jasnogórskim, gdzie istniały już inne bractwa - Arcybractwo Świętych Aniołów Stróżów i Bractwo Świętej Anny.

6 lipca 1617 r. Bractwo Różańcowe otrzymało najwyższe zatwierdzenie w Kościele – dyplom pergaminowy od naczelnych władz Zakonu Dominikanów w Rzymie.

(kliknij na obrazek)

Nowych członków obowiązywała uroczysta formuła przyjęcia i wpis do księgi brackiej. Wszyscy wierni bez różnicy stanu i płci mieli przystęp do Bractwa Różańca Świętego, np. w 1739 r. liczyło ono 19.600 osób.

Podobnie jak wspomniane bractwa miało ono swoje miejsce na Jasnej Górze – ołtarz różańcowy i przynależny do niego kielich mszalny (przechowywany do dzisiaj w Skarbcu Jasnogórskim).

Centralnym świętem Bractwa była Uroczystość Różańca Świętego przypadająca na pierwszą niedzielę października. Co miesiąc odprawiano Mszę św. za zmarłych braci i siostry z tej wspólnoty. Członkowie Bractwa uczestniczyli w procesjach Eucharystycznych, nosili własną chorągiew różańcową. Przeor Jasnej Góry O. Augustyn Kordecki wyraził zgodę na to, aby odmawianie Różańca weszło do porządku nabożeństw na Jasnej Górze od 1672 r.

Bractwo to zapoczątkowało lokalną pobożność różańcową, która przenosiła się na teren Rzeczypospolitej. Jej podtrzymanie i rozwijanie w następnych wiekach przerodziło się w tradycję.

Początek Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej

Względy historyczne i potrzeby współczesnego Kościoła sprawiły, że inspiracją do odnowy Apostolstwa modlitwy różańcowej na Jasnej Górze stało się wezwanie Księdza Prymasa Stefana Wyszyńskiego, który zatroskany o losy Kościoła i współczesnego człowieka, a zarazem uwrażliwiony na znaki czasu, skierował do Polaków apel: Modlitwą różańcową powiążcie wszystkie wasze serca, aby stały się murem obronnym Kościoła Chrystusowego pod opieką Zwycięskiej Pani Jasnogórskiej.

To milenijne wezwanie podjął paulin z Jasnej Góry – O. dr Bronisław Matyszczyk i w nawiązaniu do wiekowej tradycji odrodził na Jasnej Górze nurt modlitwy różańcowej.

Założył Jasnogórską Rodzinę Różańcową i powierzył ją opiece Świętych Aniołów Stróżów.

W Uroczystość Matki Bożej Jasnogórskiej, 26 sierpnia 1970 r., Jasnogórska Rodzina Różańcowa otrzymała błogosławieństwo pasterskie, a 5 sierpnia 1974 r. została prawnie ustanowiona i zatwierdzona przez Prymasa Polski Kard. Stefana Wyszyńskiego.

Już wcześniej – 6 stycznia 1968 r. - Wspólnota Różańca Świętego działająca na terenie Jasnej Góry dokonała zawierzenia Matce Bożej Królowej Polski. Początek dały trzy „Róże”.

Pierwsze 10 lat apostolstwa Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej

Jak wiadomo, Jasna Góra jest miejscem spotkań pielgrzymów z całej Polski i różnych stron świata. Właśnie pośród nich Założyciel Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej pozyskiwał członków do wspólnoty:

- dawał obszerne komunikaty w Kaplicy Matki Bożej (często przed pierwszą poranną Mszą św., po każdej sprawowanej przez siebie Eucharystii) oraz przy innych nadarzających się okazjach, np. na spotkaniach czy podczas rekolekcji;

- prowadził rozległą korespondencję z osobami zainteresowanymi (ustanawiał adiutorów odpowiedzialnych za apostolstwo różańcowe w Polsce i za granicą);

- powoływał oddziały Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej w terenie (jedne z pierwszych w Krakowie na Skałce i w Warszawie);

- głosił słowo Boże, kiedy to podkreślał wagę i znaczenie modlitwy różańcowej w wymiarze wspólnotowym.

Podczas niedzielnych i świątecznych nabożeństw dla członków Rodziny Różańcowej gromadziły się setki wiernych, np. 5 grudnia 1976 r. o godz. 7.00 w Kaplicy Różańcowej na 250 miejsc przynajmniej 100 osób musiało stać, 7 sierpnia 1977 r. obecnych było ok. 400 osób.

W każdą trzecią niedzielę miesiąca odbywały się spotkania adiutorów i adiutorek, którzy licznie (przeciętnie ok. 100 osób) przybywali z odległych stron.

W zadziwiającym tempie rosła liczebność Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej. Po dziesięciu latach, na koniec 1976 r., wspólnota liczyła 2.350.064 osoby (wg zapisów w Księgach).

Stosownie do tej sytuacji, 9 stycznia 1977 r. O. Bronisław Matyszczyk w Bazylice Jasnogórskiej powiedział: Tak jak O. M. Kolbe cały świat chciał zdobyć dla Niepokalanej, my również jako Jasnogórska Rodzina Różańcowa pragniemy cały świat włączyć do wspólnoty różańcowej.

Ilość członków zasilających szeregi Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej wzrastała w okresie nasilenia ruchu pielgrzymów na Jasną Górę, np. 16 lipca 1977 r. zapisało się do niej 600 osób, a następnego dnia 500 z Polski i Zagranicy ( z terenu ZSRR i Austrii).

W tym samym roku ordynariusz częstochowski Bp Stefan Bareła na widok 35-cio tysięcznej rzeszy pielgrzymów różańcowych na Szczycie wyraził swój podziw słowami:  Rodzina ta jest wielka. Rodzina Różańcowa, jak wiem, już ogarnęła ziemie polskie.

Na jakiej podstawie to powiedział?

Ojciec Założyciel – jak wspomniano - czynił różne zabiegi, aby tak było. Świadczy o tym też jego wypowiedź z 9 stycznia 1977 r.: Niedawno, bo kilka dni temu posłałem do Plenarnej Konferencji Episkopatu Memoriał, w którym prosimy, aby wszyscy Biskupi powiadomili księży parafialnych o Jasnogórskiej Rodzinie Różańcowej. Czynimy to dlatego, że niektórzy duszpasterze parafialni uważają, że Rodzina Różańcowa rozbija im pracę z Różańcowymi Kółkami parafialnymi. Wyjaśniamy tam tę sprawę i mamy nadzieję, że wszyscy Księża Biskupi opowiedzą się po stronie Rodziny Różańcowej.

Zdaniem Ojca Założyciela, wielu uważało, że zbędne jest zapisywanie się do Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej, gdyż wystarczy, że należą do Kółek Różańcowych. Ci jednak nie rozumieli głównego zadania Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej.

W świetle Statutu szczególnym zadaniem Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej jest modlitwa w intencji Ojca Świętego i kapłanów oraz całego ludu Bożego, a także troska o zbawienie każdego człowieka, o odnowę życia religijno - społecznego i powszechny pokój Boży na świecie. Jasnogórska Rodzina Różańcowa modlitwą i czynną miłością bliźniego, na wzór Jezusa i Jego Matki, niesie pomoc wszystkim potrzebującym w parafiach, zwłaszcza chętnie czuwa przy cierpiących i konających, jednocząc ich dusze z Bogiem. Ogólnie, w poczuciu odpowiedzialności za rozwój Królestwa Bożego na ziemi przez modlitwę współpracuje z hierarchią kościelną w realizacji misyjnych zadań Kościoła.

Jasnogórska Rodzina Różańcowa napotykała wiele przeszkód, jednak Ojciec Założyciel wierzył i powtarzał, że jest ona na pewno dziełem Bożym. Gdyby tak nie było, na pewno przestałaby już istnieć na skutek tych trudności, jakie od samego początku jej towarzyszą  i nękają.

Protektorat Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Ojca Świętego Jana Pawła II

Prymas Polski Kard. Stefan Wyszyński, jako protektor i patron Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej interesował się sprawami wspólnoty.

Przekazywał Ojcu Bronisławowi wskazówki do działania podczas zamówionych audiencji i korespondencyjnie. Materiały do pracy apostolskiej pochodziły z Instytutu Prymasowskiego.

5 maja 1977 r. podczas spotkania z władzami Jasnej Góry Ksiądz Prymas poprosił: Niech Ojcowie czuwają, aby nie zaprzepaścić tej akcji, jest ona bardzo aktualna na dzisiejsze czasy.

Kolejne lata apostolstwa Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej łączą się z Wielkim Pontyfikatem Ojca Świętego Jana Pawła II.

Jeszcze jako biskup krakowski znał  sprawy Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej i osobę Ojca Bronisława, który co roku jesienią udawał się do niego z delegacją różańcową.

Jasnogórska Rodzina Różańcowa, podobnie jak wspomniane historyczne Bractwo Różańcowe, starała się o jak najwyższe zatwierdzenie w Kościele. Pierwsze błogosławieństwo Stolicy Apostolskiej otrzymała 3 maja 1975 r. z rąk papieża Pawła VI.

Za czasów Ojca Świętego Jana Pawła II przy różnych okazjach spłynęło na wspólnotę kilka takich błogosławieństw:

- 21 maja 1980 r. na prośbę Ojca Założyciela jako zadatek obfitych łask Bożych w życiu;

- 11 lipca 1980 r. z odpustem zupełnym na godzinę śmierci;

- 10 lipca 1981 r. na 600-lecie Jasnej Góry;

- 7 października 1993 r. na Srebrny Jubileusz Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej.

Błogosławieństwa te przysporzyły wielu łask Bożych, przede wszystkim spowodowały wielkie ożywienie we wspólnocie, o czym świadczy chociażby napływ pielgrzymów różańcowych na Uroczystości Matki Bożej Różańcowej na Jasną Górę, np. w roku 1979 – 65 tys., w 1980 – 50 tys., w 1981 – 80 tys.

Przełomowym i najważniejszym wydarzeniem w życiu wspólnoty było podpisanie Statutu Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej przez Ojca Świętego Jana Pawła II 4 czerwca 1997 r. na Jasnej Górze. Spełniło się największe pragnienie Ojca Założyciela, aby apostolstwo różańcowe z Jasnej Góry, rozciągnięte na cały Kościół Święty, ogarnęło cały świat.

Ostatnią „tajemnicą radości” jego życia był list o Różańcu Ojca Świętego Jana Pawła II „Rosarium Virginis Mariae”. Odszedł do wieczności w Roku Różańca Świętego, w dniu Święta Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, 25 marca 2003 r.

W słowie pożegnania metropolita częstochowski Ks. Abp Stanisław Nowak przyrównał osobę Ojca Bronisława do ewangelicznego ziarna, z którego tak piękne drzewo wyrosło. I ufamy ,że będzie rosło - podkreślił. Wszystko powinniśmy robić by rosło. Pamiętamy jak śp. Ojciec Założyciel modlił się o to, jak walczył,  żeby Ojciec Święty pobłogosławił to dzieło. I stało się to tutaj na Jasnej Górze, dzięki łasce, którą otrzymał... dzieło Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej niesie w naszych czasach zbawcze moce…

10 stycznia 2002 r. Generał Zakonu Paulinów o. Stanisław Turek mianował dyrektorem Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej o. Bogumiła Schaba. W rzeczywistości już kilka lat wcześniej został on wybrany następcą o. Bronisława przez Radę Główną JRR Łączyły nas bliskie stosunki w przeszłości i wiele lat pracy duszpasterskiej w Brdowie i na Jasnej Górze, dlatego z pełną odpowiedzialnością przejąłem to Dzieło Boże, które wspiera Kościół modlitwą, apostolstwem i ofiarą – wspomina Ojciec Bogumił.

Tak się też stało. Jasnogórska Rodzina Różańcowa kontynuuje dawne, wypracowane formy działania, zachowuje wcześniejsze praktyki religijne i przyjęte we wspólnocie zwyczaje, podejmując  jednocześnie wiele nowych wysiłków i przedsięwzięć.

Wyzwanie Wielkiego Pontyfikatu Ojca Świętego Jana Pawła II

Wydarzenia w Kościele na przełomie II i III tysiąclecia, jakim był m.in. Rok Różańca Świętego (2002 – 2003) i Rok Eucharystii (2004 – 2005), sprawiły, że Jasnogórska Rodzina Różańcowa podejmuje nowe zadania apostolskie.

Światłem i drogowskazem są dla nas słowa Papieża, dziś już błogosławionego Jana Pawła II, zawarte w „Rosarium Virginis Mariae” i „Ecclesia de Eucharistia”:

Kontemplacja Oblicza Chrystusa - kontemplacja wraz z Maryją jest programem, który zaproponowałem Kościołowi u początku III tysiąclecia.

Eucharystia jest tajemnicą wiary i jednocześnie „tajemnicą światła” w Różańcu Świętym, (...) modlitwie dobrze osadzonej w duchowości chrześcijaństwa.

W odpowiedzi na głos Kościoła, w Jasnogórskiej Rodzinie Różańcowej zrodziło się Bractwo Eucharystyczne. Erygował je uroczyście metropolita częstochowski Ks. Abp Stanisław Nowak 25 marca 2004 r. w Kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze. Ma ono swój Statut podpisany przez Generała Zakonu Paulinów O. Izydora Matuszewskiego oraz Księdza Arcybiskupa.

Jasnogórska Rodzina Różańcowa podjęła też kolejną próbę zjednoczenia wszystkich ruchów różańcowych u Tronu Królowej Polski. Wcześniej Ojciec Założyciel Bronisław Matyszczyk wystosował w tej sprawie listy do wszystkich Biskupów polskich. Otrzymał kilka nieznaczących odpowiedzi.

Pewnym sukcesem w tym względzie było nawiązanie współpracy religijnej z największymi grupami Maryjnymi w Polsce. Akt Współpracy, który zatwierdził Generał Zakonu Paulinów O. Izydor Matuszewski w roku 2008, podpisały: Rycerstwo Niepokalanej, Stowarzyszenie Cudownego Medalika i Legion Maryi. Krąg Wspólnoty Wspólnot powiększa się. Dołączają inni, Boże Rolnictwo Ekologiczne, Sanktuarium w Chorzelowie i całe parafie.

W działaniach o charakterze ponadwspólnotowym Wspólnoty Maryjne mają na celu ratowanie naszej Ojczyzny przed zagrożeniami cywilizacji śmierci. Pragniemy wspomagać wypełnianie Jasnogórskich Ślubów Narodu, budować i umacniać front modlitwy różańcowo – eucharystycznej, per Mariam at Jesum. Chcemy odradzać się jako Polskie Społeczeństwo Maryjne w służbie Cywilizacji Miłości.

Pozostając duchowym centrum modlitwy różańcowej Jasnogórska Rodzina Różańcowa, która podjęła współpracę z największymi ruchami maryjnymi tak samo otwarta jest na rodzące się w Kościele ruchy i stowarzyszenia, zwłaszcza te, które w sposób szczególny umiłowały modlitwę różańcową, a są to m.in. Krucjata Modlitwy za Ojczyznę, Stowarzyszenie Żywego Różańca i inne.

Jasnogórska Rodzina Różańcowa wpisuje się w krajobraz Jasnogórskiego Sanktuarium

Jasnogórska Rodzina Różańcowa podejmuje działania natury duchowej i materialnej, które służą ubogaceniu Jasnogórskiego Sanktuarium.

 14 września 1977 r. ówczesny Generał Zakonu Paulinów O. Grzegorz Kotnis zezwolił O. Bronisławowi, po długich staraniach, na budowę Tajemnic Różańcowych na wzór Stacji Drogi Krzyżowej. Budowa Tajemnic Różańcowych miała być pierwszym etapem; drugim - budowa Wałów z pomieszczeniami pod spodem, a kolejnym budowa Bazyliki Różańcowej. Przeszkodą stało się oddelegowanie Ojca Założyciela do Brdowa na 6 lat.

 W latach 2003/2004 wspólnota Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej ufundowała 3 Stacje Różańcowe: Wesele w Kanie Galilejskiej, Cierniem ukoronowanie, Ukrzyżowanie Pana Jezusa oraz „alejkę” na placu przed Szczytem Jasnej Góry. Wniosła swój udział w renowację Kaplicy Różańcowej.

W roku Jubileuszu 40-lecia przybył nowy sztandar, ornaty i naczynia liturgiczne (2 kielichy).

Wielkiej wagi wydarzeniem na Jasnej Górze są doroczne rekolekcje Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej przed Świętem Matki Bożej Różańcowej. Przybywają na nie tysiące pielgrzymów różańcowych z różnych rejonów Polski i świata.

Nauki wybranych kaznodziei, ćwiczenia duchowe, świadectwa pracy apostolskiej, rozmowy, spotkania podczas konferencji, wspólne modlitwy służą pogłębieniu duchowości, a jednocześnie budują wzajemne więzi i osobiste odniesienia we wspólnocie - jak w rodzinie.

Od kilku lat O. Bogumił zaprowadził piękny zwyczaj procesji z pochodniami i lampionami do Stacji Różańcowych na palcu jasnogórskim przed Apelem.

Wszystkie te dobra nabierają wagi i znaczenia z punktu widzenia pielęgnowania dawnych tradycji i jako znak wiary dla przyszłych pokoleń.